Mechanizm wypadania włosów, fazy (cykl) wzrostu włosa

Włosy w obrębie skóry owłosionej głowy stanowią ważny element świadczący w dużej mierze o naszej atrakcyjności, co dotyczy zwłaszcza kobiet. Stąd też poznanie ich fizjologii i cyklu rozwojowego odgrywa istotną rolę.

Na głowie znajduje się ok. 100-150 tyś mieszków włosowych. Niezależnie od lokalizacji włos zbudowany jest z: wystającej ponad powierzchnię skóry łodygi oraz tkwiącego w skórze korzenia. Korzeń otoczony jest przez pochewkę, zwaną mieszkiem włosowym. W dolnej części mieszka obecne jest wpuklenie skóry właściwej nazywane brodawką włosa i będące odpowiednikiem takiej samej struktury występującej w obrębie skóry. Dolna część mieszka włosowego, przypominająca swym wyglądem kolbę, nosi nazwę opuszki i stanowi miejsce powstawania włosa.

W warunkach fizjologicznych ludzkie mieszki włosowe znajdują się w różnych fazach cyklu włosowego, dzięki czemu wzrost włosów, jak i utrata są zjawiskiem ciągłym. W każdej z nich mieszek włosowy ulega wyraźnym przemianom, co widać w obrazie mikroskopowym. Dzięki temu możliwe jest określenie aktualnej fazy rozwojowej włosa. Ponadto, cykl rozwojowy pojedynczego włosa jest indywidualny, niezależny od cyklu pozostałych włosów. Warunkiem jego prawidłowego przebiegu jest zapewnienie dostatecznego odżywienia włosa, za co odpowiada brodawka.

Cykl rozwojowy włosa składa się z trzech etapów: wzrostu, inwolucji i spoczynku. Okres wzrostu, określany również mianem anagenu, trwa zwykle 3-6 lat. W tym stadium rozwojowym znajduje się ok 80-85% włosów w obrębie skóry owłosionej głowy. Zwykle włos rośnie ok. 1 cm na miesiąc, osiągając max. ok. 60-70 cm długości, jednak jest to indywidualne. Przed wejściem w etap spoczynku mieszek włosowy przechodzi w fazę inwolucji, czyli katagen. Z reguły trwa ona od kilku dni do 2 tygodni i dotyczy 0,5-1% włosów. Kolejny etap to trwający 2-4 miesięcy telogen, czyli stan spoczynku. W tej fazie znajduje się 10-20%.

Dziennie tracimy 60-100 włosów. Jest to widoczne w trakcie mycia oraz czesania i nie powinno budzić niepokoju.

Warto zwrócić uwagę, że przy codziennym myciu włosów proces ich wypadania jest równomierny, przy myciu raz w tygodniu, obserwuje się szczyt wypadania w trakcie tej czynności.

Ponadto, nasilone, ale również fizjologiczne wypadanie włosów zachodzi w okresie niemowlęcym, w okresie dojrzewania oraz u osób po 60 roku życia. Zwykle, pod koniec pierwszego roku życia, dziecko traci włosy z okolicy potylicznej. Jest to proces krótkotrwały. W okresie dojrzewania obserwuje się nieznaczne przerzedzenie włosów w kątach czołowo-skroniowych.

Jeśli natomiast obserwuje się nasilone wypadanie włosów utrzymujące się przez kilka tygodni, bez towarzyszącego odrostu, wskazane jest ustalenie przyczyn tej sytuacji.

dr n med. Lilianna Kulczycka-Siennicka
specjalista dermatolog-wenerolog