Co to jest biotyna i jakie jest jej działanie

Witaminy są organicznymi związkami chemicznymi stanowiącymi składnik enzymów i koenzymów, niezbędnych do prawidłowego przebiegu reakcji biochemicznych. W obecnych czasach, w krajach rozwiniętych, praktycznie nie obserwuje się zjawiska całkowitego braku witamin, czyli awitaminozy.

Niemniej jednak ciągle zdarzają się ich niedobory, wynikające ze współistnienia chorób, przyjmowania leków lub też stosowania restrykcyjnych, niezbilansowanych diet. 

Jedną z witamin mających duże znaczenie dla prawidłowego funkcjonowania organizmu człowieka, zwłaszcza skóry i jej przydatków, jest witamina H określana również mianem biotyny, koenzymu R czy witaminy B7. Jej nazwa wywodzi się od niemieckiego słowa „,haut” określającego skórę, co w pełni oddaje rolę, jaką pełni w organizmie człowieka.

Należy ona do grupy witamin B i jest rozpuszczalna w wodzie. Dobowe zapotrzebowanie na biotynę nie zostało ściśle określone. Zgodnie z zaleceniami amerykańskimi dla osoby dorosłej wynosi 30-100 µg. Nie wykazano jej toksycznego działania, a nadmiar wydalany jest z moczem. Niemniej jednak, jak w przypadku każdej suplementacji zaleca się umiar.

Biotyna występuje powszechnie zarówno w produktach pochodzenia roślinnego, jak i zwierzęcego. Jest ona również syntetyzowana przez naszą florę jelitową. Z tego powodu przyjmowanie niektórych antybiotyków (np.: tetracyklin, sullfonamidów) może przyczynić się do wzrostu zapotrzebowania na tą substancję. Należy również pamiętać, że niedobory biotyny mogą być związane ze stosowaniem niektórych leków przeciwdrgawkowych (np. fentyoiny, karbamazepiny, fenobarbitalu, prymidonu), jak również nadużywaniem alkoholu oraz hormonów steroidowych. Co ciekawe nie powinna być również spożywana z surowym białkiem, które zawiera kompleks określany mianem awidyny, hamujący jej wchłanianie.

W praktyce oznacza, że biotyna wpływa na prawidłowe funkcjonowanie skóry, włosów i paznokci. Ich podstawowym składnikiem budulcowym jest keratyna, białko zawierające dużo siarki, która zapewnia włosom wytrzymałość mechaniczną, jak również odporność na działanie czynników środowiskowych.

Dzieje się tak dzięki charakterystycznej budowie, wynikającej z obecności wiązań dwusiarczkowych. Jednak sytuacja zmienia się w wyniku działania, np. wysokiej temperatury, która prowadzi do zniszczenia wyjątkowej struktury. Źródłem siarki są przede wszystkim aminokwasy – cystyna i metionina. Pierwiastek ten może pochodzić również z biotyny.  Jej niedobór może prowadzić do występowania różnego rodzaju zmian skórnych: łuszczenia się skóry, łojotoku, wypadania włosów lub pogorszenia ich kondycji, w tym przedwczesnego siwienia, zmniejszenia grubości oraz sprężystości, jak również rozdwajania się i wiotkości płytek paznokciowych. Biotyna wpływa również na prawidłowe funkcjonowanie tarczycy, co pośrednio przekłada się również na kondycję naszej skóry, włosów i paznokci. Bierze także udział, wraz z witaminą K, w procesach syntezy trombiny, stanowiącej jeden z czynników wpływających na krzepnięcie krwi.

dr n med. Lilianna Kulczycka-Siennicka
specjalista dermatolog-wenerolog